Chantal Akerman, Marianne Berenhaut, Sarah Kaliski en Julia Pirotte zijn kunstenaars. De één maakt films, de ander sculpturen, nog een ander is schilder, de laatste is fotograaf. Vier Joodse vrouwen, verschillende generaties, geëmigreerd of geboren uit staatloze ouders die Oost-Europa en de vervolgingen waren ontvlucht in de jaren 1930. Alle vier woonden ze in Brussel en hebben ze gemeen dat ze – rechtstreeks of via hun familieleden – de bezetting hebben meegemaakt, de deportaties hebben gezien of zelf ervaren, de catastrofe hebben overleefd.
Chantal, Marianne, Sarah en Julia zijn zussen. Zussen van andere ouders. Ze overleefden, of leefden gewoon, dankzij de veerkracht van hun naasten. Net als Ruth Elias, Ada Lichtman, Paula Biren en Hanna Marton, Les Quatre sœurs dieterugkeerden van de dodenkampen en van wie cineast Claude Lanzmann eind jaren zeventig getuigenissen had verzameld, delen zij de ervaring van de Shoah. In hen is een herinnering opgeslagen, aan evenveel verhalen als er afwezigheden zijn en afgeknapte woorden. Een scheur, een stilte, een obsessie die ze hebben geërfd.
In en rond deze gaping in de geschiedenis, die ook de hunne is, hebben ze als kunstenaars hun werk gecreëerd, een taal en een eigen benaderingswijze ontwikkeld. Chantal, Marianne, Sarah en Julia, die elk in een eigen wereld evolueren, hebben elkaar soms gekruist, opgemerkt aan het begin van een tentoonstelling of een vertoning. Vrouwen, die zich hebben geconstrueerd met een kracht en een toewijding die hen vandaag tot voorbeelden van leven en vrijheid maken. Joodse vrouwen die zich vragen stelden over de zware last van de overdracht en van te behoren tot een gemeenschap, en over de krachten van een versnipperde cultuur in diaspora.
Four Sisters is een tentoonstelling in koor die de blik volgt van deze vier figuren, wier bestaan, samen genomen, een hele eeuw geschiedenis omvat, waar gebeurtenissen en plaatsen, vernietiging en emancipatie, politieke transformaties en intieme experimenten in elkaar haken. Door kunstwerken en archieven, beeld en tekst, monografische presentaties en collectieve arrangementen te combineren, vervlecht Four Sisters de draden van deze levensverhalen zoals een weefsel. Een jongere generatie kunstenaars werkt nu en dan mee aan dit weefsel, zodat het zich uitstrekt tot in het heden. In de plooien en de details van het web, waar herinnering zich in de fictie weeft, toont Four Sisters een gebaar, een tijd, een fragment, waarvan de echo resoneert en nieuwe patronen vormt, zoals een herinnering die enkel kan ontstaan door ze te delen "
"Tentoonstelling. 236 - Land(es)capes from the 20th Convoy
Van 20 januari tot en met 14 augustus 2023 in het Joods Museum van België.
De tentoonstelling 236 - Land(es)capes from the 20th Convoy biedt een artistieke kijk op een uitzonderlijke episode uit de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. Op 19 april 1943 verliet het 20ste transport het doorgangskamp Mechelen om 1.631 Joodse gedeporteerden naar Auschwitz te brengen. Dankzij verzetsacties die zowel binnenin als buiten de wagons werden uitgevoerd, wisten 236 van deze gedeporteerden uit de trein te springen die hen naar de vernietiging ging leiden. Wat hier gebeurde, is uniek in West-Europa tijdens het nazi-bestuur.
Met zijn werk grijpt fotograaf Jo Struyven terug naar deze daad van verzet, waarvan 2023 de 80ste verjaardag markeert, om ons de landschappen te tonen waarin dit weinig bekende verhaal zich afspeelde. Jo Struyven kijkt vanuit het perspectief van degenen die uit de trein zijn gesprongen, een daad die velen onder hen met hun leven betaalden, en richt aldus met zijn grote zwart-witformaten een eigentijds 'memoriaal' voor hen op.
In dialoog met deze foto's, roepen ook enkele schilderijen van Luc Tuymans de vernietiging van de Joden in Europa op."
.jpg)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten